English Information

f

Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania - Archiwum 2013

25 kwietnia 2013 r., w ramach obchodów Miesiąca Pamięci Narodowej odbyły się coroczne Uroczystości Patriotyczno – Religijne na Górze Śmierci w Pustkowie.

Jest to już wieloletnia lokalna tradycja, by oddać hołd wszystkim Rodakom walczącym w okresie okupacji hitlerowskiej o niepodległość Ojczyzny, a także upamiętnić tysiące więźniów rożnych narodowości przetrzymywanych i represjonowanych w obozach pracy przymusowej w Pustkowie.

Na uroczystość przybyli przedstawiciele świata nauki, kultury i nauki, władze samorządowe z całego Podkarpacia. Przybyli także, szczególnie ważni goście – delegacje byłych więźniów obozów Pustkowskich, przedstawiciele poszczególnych kół wojewódzkich i terenowych Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych, delegację Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, reprezentanci Związku Inwalidów Wojennych i wielu innych organizacji kombatanckich.

Fotograficzne odbicie przeszłości – dziejów obozów pracy przymusowej w Pustkowie i przetrzymywanych w obozach więźniów – przekazane przez pryzmat szczegółowych fotografii eksponatów i dokumentów, zgromadzonych w siedzibie Ekspozycji. Fotografie wykonane zostały przez Marcina Szumańskiego – uzdolnionego fotografika, przedstawiciela młodego pokolenia artystów, blogera, pasjonata historii, „nie dającego się zaszufladkować w ramach i wymiarze współczesnego świata”.

W siedzibie CKiB odbył się kolejny wykład z cyklu „Spotkania z historią” realizowanych przez Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania. Tym razem zaproszeni prelegenci – Jacek i Marek Flis - odkrywali przed słuchaczami „Tajemnice Blizny”. Wybrany temat cieszył się ogromnym powodzeniem. Sala wykładowa była pełna. Przybyli zarówno młodzi pasjonaci historii, jak i wytrawni badacze historii poligonu. Na wykład przybył także włodarz gminy – pan wójt Stanisław Rokosz, który również zainteresowany jest historią regionalną. Panowie Jacek i Marek Flis bardzo szczegółowo przybliżyli słuchaczom okoliczności powstania poligonu doświadczalnego „broni V” w Bliźnie, dokładną charakterystykę i parametry broni rakietowej V2 oraz pocisków V1. Rozwiali także szereg mitów i nie potwierdzonych w źródłach informacji odnośnie samego poligonu w Bliźnie. Jacek i Marek Flis są współautorami najnowszej publikacji, zatytułowanej „Tajemnice Blizny. Wywiad Armii Krajowej w walce z rakietami V2” pod redakcją Rafała Wnuka i Roberta Zaparta, wydanej wspólnie przez Muzeum II Wojny Światowej, Wydawnictwo Oskar oraz Fundację Armii Krajowej im. Franciszka Miszczaka.

Część prezentowanych na wystawach eksponatów i dokumentów pochodzi ze zbiorów różnych instytucji (m. in. Muzeum Regionalnego w Dębicy, Żydowskiego Instytutu Historycznego, Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie, czy Unitet States Holocaust Memorial Museum). Jednakże zdecydowana większość obiektów i fotografii pochodzi od osób prywatnych –mieszkańców Gminy Dębica i najbliższych okolic, którzy chętnie dzielą się posiadanymi pamiątkami z przedwojennych i okupacyjnych czasów. Niezmiernie interesujący zbiór trzydziestu pięciu eksponatów związanych z funkcjonowaniem Poligonu Waffen – SS i obozów pracy przekazała w ostatnim czasie Muzeum przy Górze Śmierci mieszkanka Brzeźnicy, pani Elżbieta Ciara – wnuczka Michała i Marii Gwóźdź, mieszkająca dziś w bezpośrednim sąsiedztwie z dawnymi terenami Poligonu i obozów pracy. Wśród przekazanych obiektów warto wymienić niemieckie metalowe pudełko po piernikach firmy Haeberlein – Metz z Norymbergii, lustra w drewnianych ramach i łóżka stanowiące wyposażenie usytuowanych na Ringach baraków wojskowych, poligonowe walizy i skrzynie, sygnowane umywalki porcelitowe z baraków, a także elementy zastawy stołowej. Wszystkie pozyskane obiekty zostały zinwentaryzowane i poddane wstępnej konserwacji. Już wkrótce będzie można je obejrzeć na wystawie.