Dnia 9 maja w Ekspozycji Historyczno-Dydaktycznej przy Górze Śmierci w Paszczynie otworzono wystawę czasową "Porządek i Zagłada. Policja w nazistowskich Niemczech". Wystawa została stworzona przez Niemiecką Wyższą Szkołę Policji w Münster na zlecenie Konferencji Ministrów Spraw Wewnętrznych i Senatorów Krajów Związkowych w Niemczech. Przedstawia rolę niemieckiej policji w czasach nazizmu. Kolejne części wystawy poświęcone są rozwojowi policyjnych struktur, sylwetkom osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie policji i działaniom niemieckiego aparatu policyjnego w przededniu i w czasie II wojny światowej. Składa się z podświetlanych paneli z dodatkowym tłumaczeniem na język niemiecki i angielski.
Otwarcie wystawy odbyło się z udziałem dr Michaela Großa Konsula Generalnego Niemiec w Krakowie, Wicewojewody Podkarpackiej Jolanty Sawickiej, Władz Gminy Dębica w osobach Wicewójta Jacka Drobota, Wicewójta Marka Mikruta oraz przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie - dr Mirosława Surdeja i dr Jacka Magdonia. W otwarciu wystawy uczestniczyli również uczniowie okolicznych szkół wraz z nauczycielami.
Podczas otwarcia opiekun ekspozycji Marian Matkowski przedstawił rys historyczny niemieckiego poligonu Waffen SS „Truppenübungsplatz Heidelager” i obozów pracy przymusowej w Pustkowie, a także idee Europejskiego Centrum Pamięci i Pojednania, w ramach którego działa Ekspozycja Historyczno-Dydaktyczna przy Górze Śmierci.
Konsul dr Michael Groß stwierdził, że Niemcy są świadome swojej odpowiedzialności. Podkreślił wartość miejsc pamięci i edukacji takich jak Góra Śmierci i towarzysząca jej ekspozycja, które poprzez pamięć dba o pojednanie narodów, które dziś w zjednoczonej Europie wspólnie stają w obronie pokoju.
Podczas swojego przemówienia Konsul mówił:
- Bez przypominania nie ma ani pokonania zła ani nauki na przyszłość - to słowa byłego prezydenta federalnego Niemiec Romana Hercoga. Zapewniam, że Niemicy są świadome swojej odpowiedzialności, pamiętają o ciemnej karcie swojej historii ale dziś wszyscy mieszkamy pod wspólnym dachem Unii Europejskiej, ze wspólnymi normami i wartościami.
Dr Mirosław Sudej – historyk z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN podkreślając tragizm polskich losów w XX wieku podkreślił, że beatyfikowana w tym roku polska rodzina Ulmów z Markowej i ukrywana przez nią rodzina żydowska, zostały zamordowane właśnie przez funkcjonariuszy Ordnungspolizei, stacjonujących podczas okupacji w Łańcucie. Z kolei, Wicewojewoda Jolanta Sawicka podziękowała za obecność licznie zebranej młodzieży, podkreślając jak ważna jest ich wiedza o historii tego miejsca w kontekście przyszłości Polski, którą właśnie młodzi ludzie będą kształtować.
Po oficjalnym otwarciu wystawy delegacje udały się na Górę Śmierci gdzie pod pomnikiem pomordowanych oddali hołd wszystkim ofiarom niemieckich obozów pracy w Pustkowie, złożyli wiązanki i zapalili znicze. Następnie opiekun ekspozycji Łucja Szumańska oprowadziła delegacje po ekspozycji stałej prezentującej dzieje poligonu SS i niemieckich obozów pracy przymusowej.
Wystawę "Porządek i Zagłada. Policja w nazistowskich Niemczech" można będzie oglądać do końca tego roku oraz bezpłatnie podczas tegorocznej Nocy Muzeów 12 maja w godzinach 18:00-24:00.
